Aandacht voor energie-infra in ruimtelijke vraagstukken
Minister Hugo de Jonge (Binnenlands Zaken en Koninkrijksrelaties) heeft vrijdag 21 juni het voorontwerp Nota Ruimte naar de Tweede Kamer gestuurd. Het voorontwerp is een eerste ruimtelijke vertaling van de opgaven voor Nederland richting 2050, met een doorkijk naar 2100.
In de Contourennotitie Nota Ruimte is aangekondigd dat het kabinet met de Nota Ruimte de regie op de ruimtelijke ordening herneemt om ook toekomstige generaties te verzekeren van een hoge kwaliteit van leven en een rechtvaardige verdeling van onze schaarse ruimte te borgen. Netbeheer Nederland onderschrijft het belang van regie in de ruimtelijke ordening en vraagt daarom al langere tijd aandacht voor het meenemen van energie (en de benodigde ruimte voor energie-infrastructuur) als één van de leidende principes in de planologie. Energie-infrastructuur is namelijk een voorwaarde voor het bouwen van huizen, de start of uitbreiding van bedrijventerreinen en tal van andere ontwikkelingen. De elektrificatie van ons energiesysteem en de aanleg en distributie van warmtenetten vraagt om ongeveer 48.000 elektriciteitshuisjes, tot 400 km aan warmtetransportnetten en zo’n 100.000 km aan kabels. Dit legt onmiskenbaar een beslag op de beperkte ruimte in Nederland, maar zonder energie staat Nederland stil.
Vraag en aanbod dichter bij elkaar
In de Contourennotitie wordt ook gesproken over het bij elkaar brengen van vraag en aanbod, oftewel opwek en afname van elektriciteit fysiek bij elkaar te brengen. Dat is belangrijk, want stroom die direct gebruikt kan worden waar het wordt opgewekt, hoeft niet door heel Nederland getransporteerd te worden met hogere kosten en transportverliezen tot gevolg. Dit voorkomt de duurzaam opgewekte stroom niet onnodig bijdraagt aan drukte op de stroomnetten en zo optimaal mogelijk gebruik wordt. Bovendien kost het bij elkaar brengen van verbruik en opwek minder ruimte én hoeft er op deze manier minder gebruik te worden gemaakt van schaarse arbeidskrachten.
Er zijn nog 48.000 elektriciteitshuisjes, 400 km aan warmtetransportnetten en 100.000 km aan kabels nodig
Uitdaging in regionale energienetten
De Nota Ruimte sluit nauw aan op een aantal landelijke programma’s, zoals Programma Energie Hoofdstructuur (PEH) en Nationaal Plan Energiesysteem (NPE). Dat is noodzakelijk voor de landelijke regie op ruimte. Tegelijkertijd is het belangrijk verder te kijken dan alleen de benodigde ruimte voor de landelijke energie-infrastructuur. Er liggen enorme uitdagingen en ruimtevragen in de regionale stroomnetten. De netbeheerders werken met de provincies aan de provinciale energievisies en zoeken samenwerking in de energyboards. Het is essentieel dat overheden keuzes gaan maken welke energiedrager op welke plek en op welk moment komt. Ook op lokaal niveau zal er veel meer balans moeten worden gevonden tussen vraag naar elektriciteit en de opwek van elektriciteit. Het is van belang dat het Rijk de ruimtelijke vertaling van deze keuzes bewaakt en borgt. Want ook voor de groei en ambities van de regio’s is beschikbare ruimte voor nieuwe en verzwaring van bestaande energie-infrastructuur randvoorwaardelijk.
Netbeheer Nederland gaat hierover graag met de nieuwe bewindslieden in gesprek om samen te komen tot regie en om energie als één van de leidende principes in de planologie te maken op alle netvlakken, zodat energie voor alle mensen betrouwbaar, bereikbaar en betaalbaar blijft.