Staalkaart helpt gemeenten bij inpassen energie-infrastructuur
De Staalkaart Netbeheer Nederland ‘Elektriciteit en Gas in het Omgevingsplan’ is een nieuw juridisch hulpmiddel bij het versnellen van de ruimtelijke inpassing van energie-infrastructuur, zowel boven- als ondergronds. De netbeheerders komen hiermee de naar schatting ruim tweeduizend beleidsmedewerkers tegemoet die zich – aan de hand van de toekomstige Omgevingswet – buigen over de inpassing van o.a. kabel- en leidingentracés, transformator- en gasontvangstations.
De energietransitie leidt nu al tot een groter beslag op de ruimte in ons land. Met name de sterke uitbreiding van het elektriciteitsnet is zowel boven- als ondergronds een vraagstuk voor veel gemeenten. Bedoeling van de staalkaart ‘Elektriciteit en Gas in het Omgevingsplan’ van de netbeheerders is om de beleidsmedewerkers tijd te besparen in de toch al complexe procedures.
De staalkaart van de netbeheerders staat overigens los van de staalkaarten die de VNG (Vereniging Nederlandse Gemeenten) ontwikkelt. Die hebben betrekking op gebiedstypen – onder andere bedrijventerreinen – waar de netbeheer-staalkaart specifiek gaat over energie-infrastructuur.
Omgevingsplan: hèt instrument
Eén van de verbeterdoelen van de Omgevingswet is om meer samenhang aan te brengen in alle afwegingen voor de fysieke leefomgeving. Het omgevingsplan is daarbij hét instrument dat regels vastlegt over alle activiteiten in het betreffende gebied. Gemeenten krijgen daarbij meer bestuurlijke afwegingsruimte. Dit gaat gepaard met een grote verantwoordelijkheid: gemeenten moeten bewust keuzes maken over de omgevingskwaliteit binnen hun grondgebied en de manier waarop dat wordt vastgelegd in het omgevingsplan. Met betrekking tot de energietransitie is het daarom belangrijk om zo vroeg mogelijk te weten wat de impact en het ruimtebeslag zal zijn van de energie-infrastructuur.
Chantal Julicher-Zegers, jurist omgevingsrecht bij de gemeente Eindhoven: “Als ik kijk met de bril van jurist, zie ik een praktisch document, met onder andere veel voorbeeldregels op het gebied van infrastructuur voor elektriciteit en gas. Dat is natuurlijk slechts een deel van het verhaal in een omgevingsplan, maar die specifieke regels zijn goed bruikbaar en geven ook tijdwinst. Overigens leert de praktijk dat vooral het voortraject – het zoeken van locaties – enorm tijdrovend is. Voor gemeenten is het ruimtebeslag dat de energietransitie vraagt echt een uitdaging.”
Steun bij vertalen van gemeentelijke ambities
In de eerste plaats bevat de staalkaart informatie over de energie-infrastructuur die gemeenten helpt bij het stellen van omgevingsvisiedoelen voor de energievoorziening, gekoppeld bijvoorbeeld aan de RES’en (Regionale Energie Strategie). Ten tweede beschrijft de staalkaart praktisch waar gemeenten bij het vaststellen van een omgevingsplan rekening mee moeten houden. Denk aan zaken als externe veiligheid, geluidsbelasting en magneetvelden.
De staalkaart zal steeds aangepast worden aan de kennis en ervaring die gemeenten en netbeheerders gaan opdoen met de Omgevingswet.