Uit Net NL#41: 'Komende jaren draaien om uitvoering'

“Het allerbelangrijkste wat ik met en namens de netbeheerders uitdraag, is dat het de komende jaren draait om de uitvoering, níet om nieuwe doelstellingen en ambities. We hebben behoefte aan een kabinet dat zich richt op de uitvoering van de energietransitie en deze ook maximaal mogelijk maakt.”

“Als netbeheerders moeten wij zorgen voor toekomstbestendige energienetten. We zullen onze netten, zowel voor elektriciteit maar ook voor duurzame gassen en warmte, significant moeten verzwaren en uitbreiden. Tegelijkertijd moeten we met concrete flexibiliteitsoplossingen alles uit de bestaande netten halen wat erin zit – zodat we zo veel mogelijk klanten kunnen helpen. Opgeteld gaat het om een enorme opdracht. Daar is een goed uitvoeringsplan voor nodig: een concreet overzicht van acties over hoe we, in nauwe samenwerking met alle betrokkenen, het Nederlandse energiesysteem van de toekomst gaan aanleggen. Over hoe we, wijk voor wijk en gebied voor gebied, de energienetten toekomstbestendig maken. We moeten met elkaar gaan plannen, programmeren en prioriteren."

“Kijkend naar de verkiezingsprogramma’s zie je wel breed het inzicht dat het gebrek aan netcapaciteit en de lange wachttijden voor een aansluiting echt moeten worden opgelost. Bij de verantwoordelijke ministeries is dat besef er zeker ook. Tegelijkertijd zie ik nog betrekkelijk grote vraagtekens bij de hoe-vraag. Roepen dat de uitvoering moet versnellen en vervolgens tegen ons als netbeheerders zeggen: ‘nou, go fix it’, is natuurlijk niet toereikend. Zeker omdat het de netbeheerders nogal eens parten speelt dat het vaak lang duurt voordat politieke knopen worden doorgehakt. We moeten als netbeheerders assertiever en pro-actiever worden, in die zin dat we beleidsmakers en besluitvormers nog duidelijker moeten maken: dit zijn de consequenties van de keuze die je maakt. En zeker ook: dit zijn de consequenties als je nu géén keuze maakt. In de energietransitie zijn beide kanten van belang.”

“Natuurlijk kijken we ook naar onszelf. Ik wil benadrukken dat de mensen in onze sector met een grote betrokkenheid aan onze maatschappelijke taak werken. En ik geloof erin dat zij iedere dag proberen het beste aan de dag te leggen. Tegelijkertijd weet ik ook dat we er niet uitkomen als we blijven doen wat we altijd deden. Om te versnellen, zullen we oude werkwijzen ter discussie moeten stellen – ook al is dat niet altijd leuk. Onze geschiedenis moeten we met compassie bekijken, want die heeft ons veel gebracht: Nederland heeft een van de betrouwbaarste energiesystemen ter wereld. Dat vind ik een groot goed dat ik zeker niet te grabbel wil gooien. Het neemt niet weg dat we wel het gesprek moeten voeren, met een warm hart en een koel hoofd: wat is de opdracht waaraan we werken, en wie en wat is daarvoor nodig? We moeten empathisch blijven rond de groeipijnen van de energietransitie, en tegelijk technisch kijken naar het nieuwe energiesysteem.”

“Over drie jaar is Nederland zich niet alleen bewust dat er netcongestie is en waar dat door komt, maar is ook algemeen bekend wat de netbeheerders eraan doen en wanneer het is opgelost. Over drie jaar moeten wij kunnen vertellen: dit is ons plan waarmee we de komende tien jaar de transitie zo goed mogelijk gaan overbruggen, met concrete oplossingen voor klanten die in de tussentijd tegen systeem-belemmeringen aanlopen. Daarnaast is over drie jaar op een flink aantal plekken zichtbaar dat we de schop in de grond hebben en maximaal aan het bouwen zijn. En over de maatschappelijke context: onze impact op de maatschappij en klanten wordt steeds groter. Ik verwacht dat we over drie jaar als netbeheerders meer in de wind staan, omdat we ons blíjven uitspreken over wat de consequenties zijn van de keuzes die wel of niet worden gemaakt – en wat die betekenen voor de dagelijkse realiteit.”