Uit Net NL#42: De VERNIEUWDE slimme meter: vernuft voor mens, techniek en proces

“De meter moet verbruik van gas en elektriciteit meten, en doorgeven aan de netbeheerder. Vervolgens geeft de netbeheerder deze informatie door aan de leverancier, die op zijn beurt het verbruik met de klant afrekent. Daarnaast gebruiken netbeheerders steeds vaker geaggregeerde, anonieme data uit slimme meters voor netmanagement.”

“Belangrijk voordeel is een persoonlijke functionaliteit die het veel toegankelijker maakt voor gebruikers om realtime het eigen verbruik te zien. Met een gewoon netwerkkabeltje kan een gebruiker de meter aansluiten op een router, die ook vaak in de meterkast hangt. Vervolgens zijn de eigen verbruiksgegevens inzichtelijk met een gratis app. Die gegevens kunnen desgewenst ook worden gedeeld met slimme applicaties van marktpartijen. De vernieuwde slimme meter is geschikt voor zowel éénfase- als driefase-aansluitingen. Door de elektrificatie is steeds meer vraag naar die laatste.”

“Wezenlijk anders aan deze slimme meter is inderdaad dat de netbeheerders samen voor het grootste deel hebben gespecificeerd hoe de meter eruit moet zien en wat hij moet kunnen. Essentieel is dat het intellectueel eigendom bij Netbeheer Nederland blijft. Vervolgens zoeken we meerdere partijen die de meter kunnen gaan ontwikkelen en produceren. Zo houden we zelf veel meer controle over het product en ontstaat een robuust logistiek proces. Partijen mogen slimme oplossingen toevoegen, maar binnen onze ontwerpkaders. Die controle geven we niet weg. Het zorgt er bijvoorbeeld voor dat de componenten die fabrikanten maken compatible zijn - als een van de geselecteerde fabrikanten niet kan leveren, passen componenten van een andere fabrikant net zo goed. Zo blijft het proces robuust en duurzaam.”

“We werken nu inmiddels twee jaar met dé experts op het gebied van slimme meters in Nederland, van de drie grote regionale netbeheerders. Bij ons maakt het niet uit welk logo er op je loonstrookje staat. Dat niet iedere partij zelf een meter ontwikkelt geeft enorme schaalvoordelen, in kwaliteit en in capaciteit – en straks ook bij inkoop en gebruik. Het is goed om de schaarse kennis en capaciteit efficiënt te benutten. Uitgangspunt is steeds geweest: de ideale slimme meter, hoe maken we die? Wat zijn de beste keuzes vanuit de techniek? Daarna komt de vraag of het kosteneffectief gemaakt kan worden, of er juridische belemmeringen zijn et cetera. Dan moet je soms een stapje terug doen. Maar die ideale meter hebben we steeds voor ogen gehouden.”

“Je ziet de twee modules: bovenop zit de communicatiemodule die gegevens uitwisselt met de netbeheerder en de gebruiker. En daaronder de module voor metrologie, die het pure meetwerk doet. De bovenste heeft een levensduur van pakweg 15 jaar; de onderste gaat zo’n 30 jaar mee. Bij de ‘oude’ meter moesten ze als één geheel vervangen worden, na 15 jaar dus. Uit oogpunt van duurzaamheid en wendbaarheid hebben we ze daarom van elkaar gescheiden. Voordeel is ook dat de communicatiemodule op de metrologiemodule schuift en met één verzegeling wordt vastgedraaid – dat kan iedereen eigenlijk zelf doen. Als die module vervangen moet worden, kunnen we hem gewoon per post naar de gebruiker sturen, die hoeft daarvoor niet meer thuis te blijven. Het vergt van de netbeheerders geen ingewikkelde uitrolplanning en – vooral! – het vraagt geen monteurscapaciteit.”

“Klopt. We kunnen met de leverancier frequent hardware-updates doorvoeren en zo functionaliteiten toevoegen. Juist omdat we zelf het intellectueel eigendom hebben, zowel voor de meter als voor apps die ermee werken, kunnen we blijven doorontwikkelen.”