Digitalisering & data

De Europese Commissie is actief bezig met wet- en regelgeving, zoals het actieplan voor de digitalisering van het energiesysteem. Een slimmer en interactiever energiesysteem is nodig voor efficiëntie, het verminderen van CO2-uitstoot, de ontwikkeling van een energiesysteem over verschillende energiedragers en sectoren en de verdere elektrificatie en decentralisatie van energievraag en -aanbod. Dit vereist de digitalisering van alle onderdelen van het energiesysteem. Slimme apparaten voor en achter de meter zijn nodig. Zoals:

• Laadpalen.

• Regelbare warmtepompen.

• Flexibele zonneparken.

Hierdoor ontstaan uitdagingen, zoals interoperabiliteit en toegang tot flexibiliteitsvoorzieningen voor congestiemanagement. Ondanks de betrokkenheid van verschillende partijen in het energiesysteem, vormen ze één geïntegreerd systeem dat samenwerking vereist, vooral op het gebied van datadeling voor de netbeheerders.

Door de verdere digitalisering van het energiesysteem komt er steeds meer beschikbare data. De vraag naar en het gebruik van data groeit snel. Toezichthouders stellen strengere eisen op het gebied van veiligheid, privacy en informatiebeveiliging. In de energietransitie is data essentieel, vooral bij het in evenwicht brengen van vraag en aanbod in het energiesysteem. Dit gebeurt op verschillende niveaus, van lokaal (bijvoorbeeld energiehubs) tot internationaal (energiemarkten). Een op data gebaseerd systeem is noodzakelijk om flexibiliteit in energievraag- en aanbod te bevorderen en balancering op alle niveaus mogelijk te maken.

Data delen is essentieel voor een toekomstig open energiesysteem en stimuleert de overgang naar een digitale energiemarkt. Het is ook cruciaal vanuit maatschappelijk oogpunt, met het oog op het beperken van kosten voor eindgebruikers en het waarborgen van veiligheid en transparantie. De netbeheerders hebben datadeling nu als kerntaak om het veranderend energiesysteem te ondersteunen. Ze streven ernaar datagedreven netbeheerders te worden die actief deelnemen aan een datadeel-economie. Dit brengt nieuwe uitdagingen met zich mee op het gebied van data governance, afspraken en standaarden. De beschikbare dataproducten van de netbeheerders zijn te vinden op hun individuele websites en op data.overheid.nl. Voor vragen of nieuwe dataverzoeken, neem dan contact op met Partners in Energie.

De netbeheerders willen gegevens op een gestandaardiseerde en geautomatiseerde manier delen. Ze sluiten aan bij bestaande platforms, zoals data.overheid.nl, om gegevens gemakkelijk toegankelijk te maken. Indien mogelijk, stellen ze deze gegevens als open source en open data beschikbaar.

Een belangrijk aspect van gegevensdeling is dat de informatie in de juiste context begrepen kan worden, wat semantische interoperabiliteit wordt genoemd. Om dit te waarborgen, leggen netbeheerders definities en termen vast in een gezamenlijk sectorwoordenboek. Bij gegevensuitwisseling in energiesysteemprocessen nemen netbeheerders actief deel aan het marktfaciliteringsforum om samen met andere betrokken partijen duidelijke afspraken te maken over welke gegevens ze delen en hoe ze dat doen.