Netbeheerders investeren vanaf 2025 jaarlijks €8mld in energie-infrastructuur
In 2035 moet het elektriciteitssysteem nagenoeg CO2-neutraal zijn. De verwachting is dat in 2030 ongeveer 85% van onze elektriciteitsproductie uit duurzame energie komt. Deze ambitie vergt grootschalige investeringen in het elektriciteitsnet, duurzame opwek en een grote omslag naar elektrificatie in de industrie, mobiliteit en gebouwde omgeving. Om dit mogelijk te maken moet ons elektriciteitsnet de komende jaren verder op de schop. Dit is een verdubbeling van de investeringsprognoses gepubliceerd in april 2021, namelijk €70mld vanaf 2021. Vanaf nu tot en met 2030 wordt een investeringsprognose van €60mld voorzien voor het Nederlandse energiesysteem.
De energietransitie betekent de komende decennia een enorme verandering in de opwek en het gebruik van energie. De elektrificatie van woningen, vervoer en industrie leidt naar verwachting tot een verdrievoudiging van het elektriciteitsverbruik in Nederland. Ook moet Nederland door de overgang naar hernieuwbare energiebronnen meer pieken in opwek een plek geven op het elektriciteitsnet en moeten vraag en aanbod van duurzame energie bij elkaar worden gebracht. Dit vraagt veel van de Nederlandse energie-infrastructuur.
Netbeheerders breiden investeringen komende jaren flink uit
Er wordt volop gewerkt aan uitbreidingen van het energiesysteem. In de afgelopen drie jaar hebben netbeheerders hun investeringen verdubbeld. Ook de komende jaren wordt er steeds meer geïnvesteerd in kabels, stations en hoogspanningslijnen om de capaciteit van het elektriciteitsnetwerk uit te breiden. Deze investeringen lopen voor de gezamenlijke netbeheerders de komende jaren op tot €8mld per jaar.
Verdubbeling investeringsopgave grotendeels gedreven door nationale en Europese ambities
De uit te voeren werkzaamheden voor het verzwaren en uitbreiden van de netten zijn opgelopen door de toegenomen ambities ten aanzien van de verduurzaming van de elektriciteitsproductiemix. De klimaatdoelen zijn verhoogd van 49% naar 55% en de ambities voor wind op zee zijn gestegen tot 21GW rond 2030.
Ook het verzwaren van de laagspanningsnetten (het elektriciteitsnet in de woonwijk) heeft impact op de investeringsprognoses. Veel wijken in Nederland zijn vanuit het verleden niet berekend op grootschalige verduurzaming. Inmiddels wordt er steeds meer gebruik gemaakt van warmtepompen en laadpalen en zijn Nederlandse huishoudens kampioen zon op het dak. Om toenemende verduurzaming bij consumenten een plek te geven moeten de netten in woonwijken toekomstvast worden verzwaard.
Hogere investeringen leiden tot hogere kosten voor gebruikers
Omdat de kosten voor het elektriciteitsnet harder stijgen dan het aantal aansluitingen, zullen de netbeheerkosten per aansluiting toenemen. Voor gasaansluitingen geldt dat het gasverbruik daalt, maar door toenemende verwijderingskosten en een minder snelle daling van piekcapaciteiten nemen de kosten niet af. Als gevolg stijgen komende jaren zowel de netbeheerkosten voor elektriciteits- als gasaansluitingen, waarvan de laatste in beperkte mate.
Een verdieping op de investeringsprognoses 2023 en ontwikkeling van de kosten per aansluiting lees je hier. Dit is een update van de prognoses gepubliceerd in 2021.
Er is in dit onderzoek geen rekening gehouden met een mogelijk kosten dempend effect van flexibeler en efficiënter gebruik van het net, vraag- en aanbodsturing en een nationale uitvoeringsagenda voor een planmatige uitrol van de energie-infrastructuur.