Zonder energieplanologie gaan we de klimaatdoelen niet halen
Hans-Peter Oskam, directeur beleid en energietransitie van Netbeheer Nederland, heeft 7 september samen met Roger Miesen (RWE) en Olof van der Gaag (NVDE) aan Kamerleden van CDA, GroenLinks, D66 en VVD toegelicht wat er nog nodig is om de duurzame ambities die in het coalitieakkoord zijn afgesproken alsnog te behalen.
‘Het is noodzakelijk dat de overheid krachtig ingrijpt in het energiesysteem. Dat is de conclusie die Netbeheer Nederland eerder al trok in de ‘Quickscan Coalitieakkoord Energiesysteem’. Hans-Peter Oskam wond er geen doekjes om: ‘Met alleen bijsturen redden we het niet. Zoals het er nu naar uitziet zal het PBL op Prinsjesdag bekend maken dat we de klimaatdoelen níet gaan halen. We hebben nú ingrepen nodig.’
De vraag naar elektriciteit neemt alsmaar toe, tot deze in 2030 verdubbeld is naar bijna 200 TWh, lichtte Van der Gaag toe. Daarnaast mag de CO2-productie nog maar de helft zijn van wat het in 1990 was. ‘We hebben minder dan 100 maanden om de doelen te halen. Dat betekent dat we alles uit de kast moeten halen, van grootschalige zonneparken tot windparken op zee, groene waterstof en vooral ook slimmer verbruik van de energie.’
Netbeheer Nederland stelt daarom 7 noodzakelijke ingrepen voor:
- Een sturend kader (met subsidies, normering en prikkels) voor de realisatie van grootschalige elektrolyse, batterijen, vraagsturing, waterstof-opslag en warmtebuffering.
- Verplichtende afspraken voor een tijdige en stijgende vraag naar elektriciteit en voldoende investeringen in flexibiliteitsmiddelen, zoals boilers, opslag en vraagsturing
- Een sterke sturing op alle onderdelen van de nieuwe ketens ter bevordering van de opschaling van waterstof, groen gas, warmte en CCS. Dit is cruciaal, we hebben het allemaal nodig.
- De ontwikkeling van een Europees plan voor de afstemming van de nationale energiemixen en de hoofdinfrastructuur voor energie in Europa, met interconnectors, waterstof- en gastransport en het net op zee
- Een versterking op het gebied van arbeidskrachten, extra kapitaal voor de regionale netbeheerders en versnelling van de ruimtelijke processen.
- Nieuwe tariefprikkels, een verplichting op slimme apparatuur en ruimtelijk beleid om vraag en aanbod bij elkaar te brengen.
- Een Nationaal Plan Energiesysteem om de energietransitie uitvoerbaar te maken. Een planmatige en sector overstijgende aanpak is noodzakelijk om de energietransitie uitvoerbaar te maken.
Stem de opwek van energie en het verbruik op elkaar af
Oskam lichtte toe dat de doorlooptijden voor netbeheerders tien jaar zijn. Dat maakt dat de netbeheerders behoefte hebben aan een overheid die stuurt op voorspelbaar en betrouwbaar beleid met een verre horizon. Ook moet de opwek en het verbruik van energie ruimtelijk beter op elkaar worden afgestemd, zoals Shell doet met de bouw van de groene waterstoffabriek op de Tweede Maasvlakte in Rotterdam waar de aanlanding van de opgewekte elektriciteit van de windparken op zee plaatsvindt. Oskam: ‘De overheid moet afdwingen dat energiegebruikers hun gebruik en locatie gaan afstemmen op de ruimte op het net en wanneer de wind waait en de zon schijnt. Dit noemen we energieplanologie. Daarmee zorg je dat het net stabiel, toegankelijk en betaalbaar blijft.’